Εν όψει της παγκόσμιας ημέρας του καταναλωτή
που είναι η 15η Μαρτίου,
ζητήσαμε από τον πρόεδρο του ΙΝΚΑ κ. Γιώργο Λεχουρίτη να μας συμβουλέψει και να
μας διαφωτίσει πάνω σε θέματα που αφορούν τους καταναλωτές.
ΠΗΓΗ:agriniolife.gr
Ο Γιώργος Λεχουρίτης είναι πρόεδρος του ΙΝΚΑ Γενικής
Ομοσπονδίας Καταναλωτών Ελλάδας από το Σεπτέμβριο 2004 ασχολείται με την
προστασία των καταναλωτών ως μέλος του Εθνικού Συμβουλίου Καταναλωτών από το 2004,
όπου δραστηριοποιείται με τα πάσης φύσεως καταναλωτικά θέματα. Είναι μέλος του
Διοικητικού Συμβουλίου του ΕΦΕΤ, ενώ καθημερινά ασχολείται εθελοντικά με το
καταναλωτικό κίνημα και στους αγώνες των πολιτών στην Ελλάδα και στην Ευρώπη.
- Κύριε Λεχουρίτη πόσο
προστατευμένος μπορεί να αισθάνεται ο καταναλωτής από οργανώσεις, ινστιτούτα,
κινήματα και παγκόσμιες ημέρες όταν βλέπουμε ότι γύρω όλα έχουν αλλοιωθεί,
έχουν καταστραφεί και δεν ξέρουμε από πού να προστατευτούμε;
Δυστυχώς, ο καταναλωτής δεν προστατεύεται με βάση τα
κινήματα αλλά προστατεύεται με βάση τον ίδιο τον εαυτό του και πρέπει να μάθει
να μη ζητά από τους άλλους όλα αυτά τα οποία δεν μπορεί να κάνει μόνος του,
πρέπει να έχει την αρμόζουσα παιδεία να αντιληφθεί ποιο είναι το συμφέρον του
άρα να πορευτεί μαζί με τις οργανώσεις καταναλωτών σε διάφορες διεκδικήσεις.
Όταν το ΙΝΚΑ εξαγγέλλει ένα μποϊκοτάζ, θα περίμενε αν μη τι άλλο κάποιος να
ανταποκριθεί στο κάλεσμα και να το υιοθετήσει και να το μποϊκοτάρει. Οι Έλληνες
δεν έχουμε ακόμα καταναλωτική παιδεία παρότι έχουν περάσει 43 χρόνια από το
πρώτο καταναλωτικό κίνημα που ιδρύθηκε στην Ελλάδα από το ΙΝΚΑ το 1970. Αν δεν
αποκτήσουμε την καταναλωτική παιδεία δεν μπορούμε να περιμένουμε να μας λύσουν
τα προβλήματα οι άλλοι, γιατί εμείς επαναπαυόμαστε με το να κάνουμε την κριτική
μας εκ του ασφαλούς από τον καναπέ.
Καταναλωτική παιδεία σημαίνει ότι όταν αγοράζω ένα
προϊόν ελέγχω τα χαρακτηριστικά του δηλαδή την ημερομηνία παραγωγής και την
ημερομηνία λήξης. Αν μετά τα ψώνια μου γυρίσω στο σπίτι και αντιληφθώ ότι το
γάλα που πήρα είναι ληγμένο, ε δε μου φταίει κανένας. Βεβαίως υπάρχουν και
θέματα που δεν άπτονται της αρμοδιότητας του καταναλωτή, δηλαδή πέρα από το
ληγμένο υπάρχουν κάποια χαρακτηριστικά, αν εσύ είσαι αλλεργικός σε κάποια
χαρακτηριστικά που διαβάζεις π.χ. στο σορβικό οξύ, ε δεν μπορείς να το
αγοράσεις και να βγαίνεις και να λες ότι περιείχε σορβικό οξύ.
- Πόσο συχνά γίνεστε αποδέκτης παραπόνων,
καταγγελιών και πάσης φύσεως ζητημάτων που αφορούν τα τρόφιμα -κυρίως- και κατ’
επέκταση των προϊόντων που καταναλώνουμε; Γενικά έρχονται εύκολα σε σας για να
βρουν το δίκιο τους οι καταναλωτές;
Αποδέκτες παραπόνων γινόμαστε καθημερινά, με
καταγγελίες, παράπονα και βέβαια σε ό,τι αφορά την καθημερινότητα, είτε λέγεται
τρόφιμο, είτε λέγεται ασφάλεια, περιβάλλον, υγεία, παιδεία, διατροφή,
καθημερινά το ΙΝΚΑ και δεν μιλάω μόνο σε τοπικό επίπεδο, επειδή τυχαίνει να
είμαι και πρόεδρος του ΙΝΚΑ πανελλαδικώς, γιατί σαφέστατα η περιοχή η δική μας
δεν έχει τόσες πολλές καταγγελίες σε σχέση με την Αθήνα όπου καθημερινά
ξεπερνούν τα 300 τηλεφωνήματα την ημέρα. Όποιος έχει αντιληφθεί ότι οι
οργανώσεις καταναλωτών πράγματι υιοθετούν και ανταποκρίνονται στα προβλήματα
του κόσμου και ξέρουν ότι θα πάμε στο ινστιτούτο καταναλωτών να επιλύσουμε τη
διαφορά, σαφέστατα έρχονται και κυρίως σε γνωρίζουν εκείνοι που έχουν το
πρόβλημα όσοι δεν έχουν πρόβλημα απλά δεν ασχολούνται. Ο Έλληνας δεν είναι
προληπτικός είναι κατασταλτικός και στο γενικό και στο ατομικό επίπεδο.
- Είμαστε τριγυρισμένοι από πληθώρα
προϊόντων, απροσδιορίστου και αμφιβόλου προελεύσεως προϊόντα, κινέζικα
προϊόντα…. Τι κάνει το ΙΝΚΑ ώστε να προστατέψει τον καταναλωτή, γιατί ένα απλό
«προσέχετε» σίγουρα δεν λύνει το πρόβλημα.
Το ινστιτούτο καταναλωτών είναι ένας φορέας όχι
κατασταλτικός -αλλά και κάθε οργάνωση καταναλωτών- είναι ένας φορέας
παρεμβατικός, δηλαδή παρακολουθεί, καταγράφει τις καταγγελίες αλλά και από μόνο
του κάνει έρευνα αγοράς και κάνει και διαπιστώσεις. Με αυτές λοιπόν τις
διαπιστώσεις δημιουργεί εκείνες τις προϋποθέσεις ώστε να ταρακουνά τους
αρμοδίους έτσι ώστε να ελέγχουν την αγορά. Για παράδειγμα, αυτή τη στιγμή
εισάγετε ένα είδος κάρβουνο το οποίο δεν είναι ξυλοκάρβουνο αλλά είναι
πεπιεσμένο ξύλο το οποίο έχει και μία οπή στη μέση και έχει μεγαλύτερη διάρκεια
καύσης. Το ερώτημα λοιπόν προς τις αρμόδιες αρχές είναι εάν έχουν ελεγχθεί
αυτού του είδους τα κάρβουνα, εάν εμπεριέχουν τα ρινίσματα του ξύλου και αν
όντως είναι αυτό το προϊόν το οποίο διαφημίζουν. Ποιος μου λέει εμένα ότι αυτό
το προϊόν δεν είναι από ανακυκλώσιμα υλικά, από σκουπίδια, από τοξικά και δεν
ξέρω τι άλλο. Αν έχουν ελεγχθεί ότι έχουν τις προδιαγραφές υγιεινής, γιατί και
το εισπνέουμε αλλά και τρώμε όταν ψήνουμε σε τέτοιου είδους κάρβουνα. Επίσης τα
ξύλα που εισάγουν έχουν ελεγχθεί αν προέρχονται από περιοχές από τοξικά ή
ραδιενεργά κατάλοιπα λόγω του Τσέρνομπιλ ή τα πυρηνικά εργοστάσια; Αυτό θεωρώ
ότι είναι κάτι επίπονο που αφορά τις αρμόδιες αρχές και στην κατεύθυνση αυτή θα
πρέπει να κινηθούν, άρα τίθενται μεγάλα ερωτήματα για προϊόντα τα οποία έμμεσα
καταναλώνονται από τον οργανισμό μέσω της διατροφής. Αυτό λοιπόν δεν μπορεί να
το ελέγξει το ΙΝΚΑ, θα πρέπει να το ελέγξουν κάποιες αρχές μετά από την
παρέμβαση την οποία μπορεί να κάνει μία οργάνωση καταναλωτών. Όσο για τα
κινέζικα διαπιστώνουμε μετά από καταγγελίες και παράπονα ότι υπάρχουν προϊόντα
τα οποία κυκλοφορούν και τα οποία μπορεί να είναι και αμφιβόλου ποιότητας και
ενδεχομένως να δημιουργήσουν και αλλεργιογόνες καταστάσεις διότι αν δεν
ελέγχονται, η ύλη μπορεί να είναι από πετρέλαια ή από άλλες χρωστικές ουσίες
απαγορευμένες για τον οργανισμό του ανθρώπου, θα πρέπει να υπάρχει ένα καλά
οργανωμένο δομημένο σύστημα ώστε να προστατεύει τον καταναλωτή και που σε
συνεργασία με το γενικό χημείο του κράτους και άλλους φορείς να ελέγχονται και
σε ευρωπαϊκό επίπεδο Αν π.χ. η Γερμανία εισάγει ένα προϊόν από την Κίνα θα
πρέπει το γερμανικό κράτος να ελέγξει το συγκεκριμένο προϊόν και μέσω του
συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης να ενημερώνει και τα υπόλοιπα κράτη, έτσι
ώστε να μειώνει το ελεγκτικό κόστος. Όσο για το CE να προσδιορίσω ότι αυτό δεν
σημαίνει ευρωπαϊκή ένωση, για μένα σημαίνει China Export, δηλαδή βρήκαν ένα
πανέξυπνο τρόπο οι κινέζοι να εξάγουν τα προϊόντα τους πίσω από κάποιες
διασφαλίσεις λόγω της παγκοσμιοποίησης και έτσι να εξάγουν αμφιβόλου προέλευσης
προϊόντα.
- Η διαφήμιση και μάλιστα η
παραπλανητική διαφήμιση πόσο υπεύθυνη είναι και πόσο κακό κάνει στις επιλογές
μας όπως επίσης η ελλιπής ενημέρωση για την προέλευση και την παραγωγή του κάθε
προϊόντος.
Σαφέστατα ένα μεγάλο παιχνίδι παίζεται στη διαφήμιση
και δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι η διαφήμιση είναι ένα μέρος χειραγώγησης του
καταναλωτή. Το μεγαλύτερο κόστος ενός προϊόντος είναι η διαφήμιση και τα μέσα
παίζουν ένα ρόλο στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης και είναι αυτό που προσδοκά
και ένεκα της ψυχολογικής ανταπόκρισης του καταναλωτή. Η διαφήμιση επειδή
υποκρύπτει τεράστια οικονομικά συμφέροντα θεωρώ ότι τα μέσα μαζικής ενημέρωσης
συνηγορούν ώστε να παίζουν ένα βρώμικο παιχνίδι μέσω της παραπλανητικής
διαφήμισης. Όπου υπάρχει το κέρδος δυστυχώς θα υπάρχουν και τέτοια φαινόμενα,
όπως π.χ. τα τηλεμάρκετινγκ, όπου έχουν καταστραφεί οικογένειες, είναι
απαράδεκτο, είναι αδιανόητο αλλά δεν είδα κανένα ραδιοτηλεοπτικό να κάνει κάτι
όλα αυτά τα χρόνια.
- Εδώ και αρκετά χρόνια υπάρχουν υποψίες και
καταγγελίες για νοθείες προϊόντων, φάρμακα σε τρόφιμα, χημικά στο πιάτο μας,
μεταλλαγμένα τρόφιμα, ληγμένα τρόφιμα κι όμως επιβιώνουμε. Ποια είναι η δική
σας θέση πάνω σε αυτό; Τελικά, ο καταναλωτής μπορεί να αισθάνεται ασφαλής ως
προς το τι τρώει, τι φοράει, τι αναπνέει γύρω του.
Επιβιώνουμε ναι, αλλά σε διαφορετικές εντελώς
συνθήκες. Σήμερα ο πληθυσμός έχει κατά 80% αλλοιωθεί. Οι αλλεργίες που χτυπούν
τον ενεργό πληθυσμό και οι θάνατοι από καρκινογενέσεις από αμφίβολες ασθένειες
που δεν μπορούν να εντοπιστούν, γιατί δεν είναι δυνατόν αυτή η έξαρση της νόσου
να είναι ένα κληρονομικό πρόβλημα που μεταδίδεται και συμπαρασύρει στο θάνατο
τόσο πολύ κόσμο, θεωρώ λοιπόν ότι πολύ σημαντικό παράγοντα παίζει και η
διατροφή μας και το περιβάλλον, άρα κανένας ποτέ δεν πρέπει να είναι σίγουρος
γι’ αυτό το οποίο καταναλώνει, γι’ αυτό το οποίο εισπνέει, διότι υπάρχουν πολλά
ζητήματα τα οποία δεν έρχονται στο φως της επικαιρότητας και αν έρθουν έρχονται
με τέτοιο τρόπο έτσι ώστε να είναι καλυμμένα. Καλό θα είναι η Ευρώπη να μην
υποκύψει κάτω από τις πιέσεις των πολυεθνικών εταιρειών οι οποίες θέλουν να
εφαρμόσουν τη χρήση των μεταλλαγμένων στο πιάτο μας, διότι μεταλλαγμένο
σημαίνει ένα τρόφιμο που δεν ξέρουμε αν θα μεταλλάξει και τον οργανισμό στην
πορεία. Όσο για τα ληγμένα τρόφιμα θέλω να πιστεύω ότι δεν καταλήγουν στο πιάτο
μας, τουλάχιστον οι μεγάλες εταιρείες δεν θα διακινδύνευαν να χαλάσουν την
εικόνα τους, από την άλλη εμείς ως καταναλωτές όταν αγοράζουμε ένα προϊόν που
γνωρίζουμε ότι λήγει σε σύντομο χρονικό διάστημα και το παίρνουμε σε χαμηλότερη
τιμή, είμαστε κερδισμένοι αν το καταναλώσουμε και εγκαίρως, ειδάλλως δεν νομίζω
ότι θα πάθουμε κάτι αν φάμε π.χ. όσπρια ληγμένα αλλά δεν θα πάρουμε κιόλας τις
ουσίες που χρειάζεται ο οργανισμός μας από την κατανάλωση ενός τέτοιου
προϊόντος. Όπως και να ’χει είναι ευθύνη και αρμοδιότητα των ελεγκτικών
μηχανισμών να ελέγξουν φαινόμενα που αφορούν ληγμένα τρόφιμα και ειδικά
γαλακτοκομικά. Είναι φαινόμενα καταδικαστέα, και θα πρέπει να επιβληθούν
μεγάλες κυρώσεις και να ακολουθηθούν οι ανάλογες διαδικασίες.
- Ένα άλλο κομμάτι που εκπροσωπείται και που
αφορά πάρα πολλούς πολίτες είναι τα δάνεια και η ρύθμιση χρεών προς τις
τράπεζες. Από την εμπειρία σας, τι βλέπετε να γίνετε, υπάρχει λύση για τα
υπερχρεωμένα νοικοκυριά, είναι εφικτό το να απευθυνθεί κάποιος σε σας και τι
πρέπει να κάνει;
Η μεγαλύτερη γάγγραινα είναι τα υπερχρεωμένα
νοικοκυριά όπου με το νόμο που ψηφίστηκε το 2010 έχουν βρει δικαίωση χιλιάδες
δανειολήπτες. Δίνει τη δυνατότητα δηλαδή σ’ αυτόν που είναι υπερχρεωμένος να
επανενταχθεί στην κοινωνία, γιατί όταν ένας εργαζόμενος πήρε ένα στεγαστικό
δάνειο το 2005 και πίστευε ότι με τα δεδομένα που είχε τότε θα μπορούσε να
αποπληρώσει το δάνειό του και στην πορεία μειώθηκαν οι αποδοχές αυτές, θα
πρέπει λοιπόν να έχει έναν τρόπο να αμυνθεί και ο νόμος αυτός τι κάνει, έχει
δύο τρόπους ο ένας είναι ο εξωδικαστικός συμβιβασμός και ο άλλος το
ειρηνοδικείο, έχει λοιπόν στα αιτήματά του τη συμμετοχή της δικαιοσύνης. Έχει
δώσει ανάσα σε πολλούς πολίτες αλλά θα δώσει και μεγαλύτερη σε πολλούς
ανθρώπους γιατί δεν ευθύνεται κάποιος ο οποίος πήγε στην ανεργία από την
εργασία, γιατί δημιουργήθηκε ένα γεγονός που τον οδηγεί στο να μη μπορεί να
πληρώσει τα χρέη του. Δεν μπορεί να έχουμε ένα κράτος χωρίς κοινωνία, μια
κοινωνία χωρίς κυβέρνηση μπορεί να ζήσει μια κυβέρνηση χωρίς κοινωνία δεν
μπορεί να επιβιώσει. Μπορούν να ενταχθούν μόνο φυσικά πρόσωπα και κάποιες άλλες
κατηγορίες αλλά θα έπρεπε να μπορεί να υπαχθούν και έμποροι γιατί όλα τα
νοικοκυριά υποφέρουν και όλοι οι πολίτες είναι ίσοι απέναντι στο νόμο.
- Ζείτε στο Αγρίνιο σχεδόν 30 χρόνια και έχετε
συμμετάσχει στα κοινά με πολλούς τρόπους και εσείς προσωπικά και η σύζυγός σας.
Βλέπετε να υπάρχει διάθεση για αλλαγή της νοοτροπίας από τους ανθρώπους που
κινούν τα νήματα σ’ αυτό τον τόπο, πιστεύεται ότι μπορεί να αλλάξει κάτι ώστε
να γίνει η πόλη μας ενδιαφέρουσα και τουριστική, ποιες είναι οι θέσεις σας;
Με έχει προβληματίσει το πώς λειτουργεί η πόλη
του Αγρινίου και η ευρύτερη περιοχή και εννοώ η νοοτροπία, όπου δυστυχώς δεν
έχει αλλάξει. Είμαστε μια περιοχή η οποία έχει να δώσει πάρα πολλά αλλά είτε
για μικροκομματικές ή άλλες σκοπιμότητες ή για προσωπικά οφέλη τόσα χρόνια δεν
γίνεται τίποτα, ενώ θα μπορούσαν να υπάρχουν πάρα πολλές αναπτυξιακές
δραστηριότητες αλλά έμπρακτες και όχι στα λόγια. Συνέδρια πολλά γίνονται που
αφορούν την ανάπτυξη αλλά ανάπτυξη προς τι όμως; Έχετε δει καμία καινούργια
βιομηχανία να δημιουργείται στην περιοχή, κάποιο καινούργιο προϊόν, να έχει
εμπορική αξία και να δώσει διέξοδο στους νέους, καμία, ενώ είμαστε μια καθαρά
αγροκτηνοτροφική περιοχή αλλά παράλληλα και περιοχή που δραστηριοποιείται στην
αλιεία με τα ιχθυοτροφία της που θα μπορούσε να δώσει και στο νομό τεράστια
ώθηση. Όμως όλοι αυτοί που μας κυβερνούν δεν μένουν καν εδώ, ζουν στην Αθήνα
και έρχονται ως ειδικοί επιστήμονες να δώσουν λύση στα προβλήματά μας,
αρπάζοντας την ψήφο μας. Να το μέγα λάθος, όλα τα κόμματα φέρνουν τους φερτούς
γι αυτό δεν πρόκειται να αλλάξει ποτέ τίποτα όχι μόνο εδώ αλλά και στην Ελλάδα.
Η Αιτωλοακαρνανία γενικά και ειδικά το Αγρίνιο ούτε παράγει, ούτε καταναλώνει
κάτι και το κυριότερο δεν υπάρχει κάτι εδώ, δεν έχει να προσφέρει μία
τουριστική εικόνα, τι να δει κανείς εδώ που δεν θα το δει σε άλλες περιοχές;
Έχουμε ενδοχώρα και παράλια, κι ενώ θα έπρεπε να αναπτύξουμε τα επώνυμα
προϊόντα τα οποία να είναι αρεστά προς τα έξω και να τα ζητά ο καταναλωτής ώστε
να είναι επιλογή του στην κατανάλωση τι κάνουμε; Η εικόνα που βιώνουμε σήμερα
θα πρέπει να αλλάξει, να ωθήσουμε νέες προοπτικές νέες αντιλήψεις. Έχουμε ένα
τεράστιο δήμο και δεν υπάρχει καν σε ολόκληρο το δήμο ένα γραφείο που να αφορά
τους νέους και να δίνει διέξοδο σε επενδύσεις. Ο δήμος για τι ακριβώς είναι για
να φτιάχνει πλατείες και δρόμους, θα πρέπει να δώσει μία προοπτική στους νέους
γιατί οι νέοι είναι το αυριανό μέλλον της περιοχής μας. Να δημιουργήσει
υποδομές για τους νέους, μικρές ομάδες συνεταιρισμού, ο καπνός στην
Αιτωλοακαρνανία έθρεψε γενιές και γενιές και ήταν λάθος που έφυγε γιατί ο
καπνός δεν σταμάτησε, το τσιγάρο δεν σταμάτησε και εισάγουμε το 70 % από τρίτες
χώρες γιατί εδώ το κόστος είναι τεράστιο.
Ναι, μπορεί να αλλάξει η πόλη μας, αρκεί να έχεις
φαντασία και όραμα, το να αρέσκεσαι μόνο στα ήδη υπάρχοντα είναι λάθος
νοοτροπία, θα πρέπει να κινηθούν εκείνες οι προϋποθέσεις και να δοθεί κίνητρο
γιατί άλλη προοπτική ανάπτυξης από την τουριστική και την αγροτική εκμετάλλευση
δεν υπάρχει. Η αγροκτηνοτροφία μαζί με τις ιχθυοκαλλιέργειες και παράλληλα ο
τουρισμός πρέπει να αναπτυχθούν αρκεί να φύγουμε από τη λογική του καφενείου
και να μπούμε στην λογική της παραγωγικής διαδικασίας τότε θα αλλάξουν πάρα
πολλά. Θα πρέπει να δουλέψουμε, να παράγουμε και να αμειφτούμε γι’ αυτό που
παράγουμε.
Γιατί μετά λύπης μου να πω, ότι μπορεί να αλλάξει η
περιοχή μας, κάποιοι όμως δεν θέλουν να αλλάξει!
